การสอบเทียบ (Calibration) คือกระบวนการตรวจสอบความแม่นยำของเครื่องมือหรืออุปกรณ์ โดยการเปรียบเทียบค่าระหว่างเครื่องมือที่ต้องการสอบเทียบและเครื่องมือสอบเทียบมาตรฐานหรือเครื่องมือทางวิศวกรรมที่ใช้ในการสอบเทียบ
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับการผลิตและการวิจัย เช่น อุตสาหกรรมทางการแพทย์ อุตสาหกรรมยา หรือห้องปฏิบัติการที่ใช้งานอุปกรณ์อย่าง “เครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave)” ที่เป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญในการฆ่าเชื้อหรือทำให้ปราศจากเชื้อ (Sterilization) สำหรับเครื่องมือหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้งานในอุตสาหกรรมข้างต้น
ดังนั้นขั้นตอนการสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave Calibration) จึงเป็นกระบวนการสำคัญเพื่อตรวจเช็คและสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อว่าสามารถทำงานได้ตามปกติ และรักษาไว้ซึ่งประสิทธิภาพของเครื่อง Autoclave ตามมาตรฐานการสอบเทียบ ISO/IEC 17025 ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่อาจละเลยได้เพราะอาจส่งผลให้กระบวนการฆ่าเชื้อไม่สมบูรณ์ของเครื่อง Autoclave หรืออาจเกิดการปนเปื้อนที่เป็นอันตรายต่อผู้ใช้งานเครื่องมือและอุปกรณ์ได้นั่นเอง
รู้จักกับเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave) และองค์ประกอบสำคัญ
เครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ หรือหม้อนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave) คือ เครื่องมือที่ใช้ในการฆ่าเชื้อหรือทำให้ปราศจากเชื้อ (Sterilization) ซึ่งอาจปนเปื้อนอยู่ในอุปกรณ์หรือเครื่องมือต่าง ๆ ที่ใช้ในอุตสาหกรรม เช่น เชื้อโรค เชื้อรา สปอร์ ไวรัส แบคทีเรีย หรือจุลชีพ ผ่านกระบวนการฆ่าเชื้อโดยอาศัยไอน้ำร้อนและแรงดันที่สภาวะอุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส (°C) และแรงดันไอน้ำ 15 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว (psi) ภายในระยะเวลาในการฆ่าเชื้อ 15 นาที (โดยประมาณ)
ซึ่งมีองค์ประกอบสำคัญในเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ ดังนี้
- ห้องนึ่ง (Pressure Vessel)
พื้นที่สำหรับใส่อุปกรณ์หรือผลิตภัณฑ์ที่ต้องการฆ่าเชื้อ โดยส่วนใหญ่ผลิตจากสแตนเลส (Stainless Steel) เพื่อความทนทานต่อความร้อนและแรงดันสูง ซึ่งมีขนาดและรูปแบบที่หลากหลายเพื่อรองรับการใช้งานที่แตกต่างกันในแต่ละอุตสาหกรรม
- การสร้างไอน้ำในห้องนึ่ง (Generating Steam Inside the Chamber)
กระบวนการสร้างไอน้ำในเครื่อง Autoclave ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของงการฆ่าเชื้อ โดยไอน้ำจะทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการถ่ายเทความร้อนไปยังวัสดุภายในห้องนึ่ง ซึ่งช่วยกำจัดจุลินทรีย์และเชื้อโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การควบคุมอุณหภูมิและแรงดัน (Controlling Temperature and Pressure)
การควบคุมอุณหภูมิและแรงดันเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีระบบเซนเซอร์เพื่อตรวจวัดค่าอุณหภูมิและตัวควบคุมที่ช่วยตรวจสอบและรักษาค่าต่าง ๆ ให้เหมาะสม
- อุณหภูมิกับเวลาของการนึ่ง (Holding time at Fixed Temperature)
อุณหภูมิและระยะเวลาเป็นปัจจัยสำคัญในการฆ่าเชื้อ โดยจะต้องมีการกำหนดอุณหภูมิและเวลาให้เหมาะสม ซึ่งขึ้นอยู่กับประเภทของวัสดุและระดับการปนเปื้อนที่ต้องการฆ่าเชื้อ
ขอแนะนำบทความที่เกี่ยวข้อง :
การสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave Calibration) คืออะไร
การสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ หรือ Autoclave Calibration คือ กระบวนการตรวจสอบและเปรียบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อกับเครื่องมือมาตรฐานให้มีความถูกต้องแม่นยำเพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานที่กำหนดไว้หรือให้เป็นไปตามข้อกำหนดในอุตสาหกรรม เช่น ISO/IEC 17025
และเพื่อให้มั่นใจได้ว่าเครื่อง Autoclave สามารถทำลายเชื้อโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัยต่อผู้ใช้งาน ทั้งในด้านอุณหภูมิ แรงดัน และเวลา ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการฆ่าเชื้อเพื่อกำจัดเชื้อโรคและจุลินทรีย์สำหรับเครื่องมือและอุปกรณ์
ตลอดจนเพื่อป้องกันข้อผิดพลาดและความเสี่ยงในการทำงานของเครื่องมือ และช่วยยืดอายุการใช้งานของเครื่อง Autoclave โดยการสอบเทียบ (Calibration) อย่างสม่ำเสมอเพื่อช่วยลดการสึกหรอและป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในระยะยาว
โดยความถี่ในการสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อควรดำเนินการอย่างสม่ำเสมอ โดยทั่วไปอาจสอบเทียบเป็นประจำทุก 6 เดือน หรือ 1 ปี ขึ้นอยู่กับประเภทการใช้งานและข้อกำหนดในอุตสาหกรรม
เพราะเหตุใดต้องทำการสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ
การสอบเทียบ (Calibration) เป็นกระบวนการสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามในอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าเชื้อหรือทำให้ปราศจากเชื้อ (Sterilization) เพื่อช่วยให้มั่นใจได้ว่าหม้อนึ่งฆ่าเชื้อทำงานได้อย่างถูกต้อง มีประสิทธิภาพ และสอดคล้องกับมาตรฐานที่กำหนด
- เพื่อความปลอดภัยในกระบวนการฆ่าเชื้อเพื่อทำลายเชื้อโรคและจุลินทรีย์ที่ส่งผลให้เกิดความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของเชื้อโรคในผลิตภัณฑ์หรืออุปกรณ์
- เพื่อความถูกต้องและความน่าเชื่อถือในกระบวนการผลิต ซึ่งอาจส่งผลต่อคุณภาพของเครื่องมือตลอดจนผลิตภัณฑ์ ทำให้ไม่ได้ตามมาตรฐานหรือข้อกำหนดทางอุตสาหกรรม
- เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากลและข้อกำหนดทางอุตสาหกรรม เช่น มาตรฐาน ISO 17025 หรือมาตรฐาน FDA ในอุตสาหกรรมอาหารและยา เป็นต้น
- เพื่อยืดอายุการใช้งานของเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ โดยการสอบเทียบเป็นการตรวจสอบประสิทธิภาพการทำงานของเครื่อง พบให้สามารถตรวจพบปัญหาและแก้ไขได้อย่างทันท่วงที
ขั้นตอนการสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave)
การสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave) จะทำตามหลักการสอบเทียบให้เป็นไปตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 โดยการตรวจสอบสภาพทั่วไปของเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ สอบเทียบตัวจับเวลา สอบเทียบอุณหภูมิ และสอบเทียบความดัน โดยการใช้เซ็นเซอร์อุณหภูมิ (Temperature Sensor) หรือ เทอร์โมคัปเปิล (Thermocouple) เป็นต้น
ตัวอย่างขั้นตอนการสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave Calibration)
- บันทึกข้อมูลการสอบเทียบก่อนเริ่มงาน โดยการบันทึกค่าศูนย์ (Zero) และค่าเกน (Gain) ของแต่ละเซ็นเซอร์ที่จะทำการสอบเทียบ
- ปิดระบบไอน้ำและรอให้แรงดันลดลงจนเป็นศูนย์ก่อนถอดเซ็นเซอร์ที่ต้องการสอบเทียบออกจากเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ โดยปล่อยให้สายเคเบิลของเซ็นเซอร์ยังคงเชื่อมต่อกับระบบควบคุม
- ตั้งค่าศูนย์และเกนเป็น 0 และ 1 ตามลำดับ
- ใช้เครื่องมือสอบเทียบที่ได้รับการรับรองจากมาตรฐานสากล หากใช้โพรบวัดอุณหภูมิที่สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ ให้วางโพรบวัดอุณหภูมิไว้ตรงกลาง และวางเซ็นเซอร์ให้อยู่ใกล้เคียงกับโพรบวัดอุณหภูมิมากที่สุด
- วัดค่าอุณหภูมิที่กำหนดไว้จากนั้นให้บันทึกข้อมูลของมาตรฐานและข้อมูลของเซ็นเซอร์ โดยควรรออย่างน้อย 1 นาทีที่อุณหภูมิแต่ละระดับ เพื่อให้ค่าที่วัดได้มีความเสถียร
- วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้ด้วยการวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้น (Linear Regression) โดยใช้ข้อมูลมาตรฐานเป็นแกน Y และข้อมูลของเซ็นเซอร์เป็นแกน X และทำการวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ โดยค่า Correlation ควรอยู่ที่อย่างน้อย 0.999999 เพื่อแสดงถึงความตรงของเส้น
- ตั้งค่าใหม่ในตัวควบคุมเครื่องนึ่ง โดยป้อนค่า Zero และ Gain ที่ได้จากการสอบเทียบลงในตัวควบคุมของเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อเพื่อบันทึกการสอบเทียบ
- ตรวจสอบความถูกต้องของการสอบเทียบโดยใช้อุณหภูมิในการทำงานอย่างน้อยหนึ่งจุด เพื่อยืนยันความแม่นยำของเซนเซอร์ในแต่ละจุดที่กำหนด
- เมื่อการสอบเทียบเสร็จสิ้น ให้ติดตั้งเซ็นเซอร์กลับคืนเข้าไปในเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อดังเดิม
ข้อมูลอ้างอิง : Consolidated Sterilizer Systems. (ม.ป.ป.). How To Calibrate Your Autoclave (Includes 11 Step Sample Procedure), จาก https://consteril.com/how-to-calibrate-your-autoclave/
มาตรฐาน ISO/IEC 17025 ในการสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ
ISO/IEC 17025 เป็นมาตรฐานสากลที่กำหนดข้อกำหนดทั่วไปสำหรับการดำเนินการทดสอบและการสอบเทียบ (Calibration) ซึ่งรวมถึงการสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave Calibration) ซึ่งการปฏิบัติตามมาตรฐานนี้จะช่วยให้มั่นใจได้ว่าผลการสอบเทียบมีความน่าเชื่อถือและเป็นที่ยอมรับในระดับสากล
โดยหลักการสำคัญของมาตรฐาน ISO/IEC 17025 ในการสอบเทียบจะมุ่งเน้นถึงความแม่นยำและความน่าเชื่อถือ เช่น การสอบเทียบอุณหภูมิ (Temperature Calibration) หรือการสอบเทียบแรงดัน (Pressure Calibration) เป็นต้น
ซึ่งมาตรฐาน ISO/IEC 17025 เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยรับรองคุณภาพและประสิทธิภาพของกระบวนการฆ่าเชื้อ ที่ช่วยสร้างความมั่นใจให้กับองค์กรและหน่วยงานตรวจสอบ อีกทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงต่อผู้ใช้งานและเสริมสร้างความน่าเชื่อถือในระดับสากล
Q&E INTERNATIONAL รับสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave Calibration)
Q&E INTERNATIONAL ให้บริการสอบเทียบเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ (Autoclave Calibration) เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องมือสามารถทำงานได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพสูงสุด ด้วยทีมงานผู้เชี่ยวชาญและอุปกรณ์สอบเทียบที่ได้มาตรฐาน ตลอดจนดำเนินการสอบเทียบตามหลักเกณฑ์มาตรฐาน ISO/IEC 17025 ที่เป็นที่ยอมรับในระดับสากล พร้อมออกใบรับรอง (Certificate) การสอบเทียบที่สอดคล้องกับมาตรฐาน ISO/IEC 17025
ติดต่อเรา Q&E INTERNATIONAL ได้ที่ช่องทาง
Call: 095-748-7312, 081-595-3011
LINE ID: @248hrupy
Facebook: บริษัท คิว แอนด์ อี อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด
Email: [email protected], [email protected]
